Golf là bộ môn thể thao có hình thức thi đấu vô cùng đa dạng, người chơi cần nắm rõ hiểu được ý nghĩa và cách chơi của từng thể thức thi đấu.
Với mỗi giải đấu golf lớn nhỏ trong hay ngoài nước sẽ có những thể thức thi đấu khác nhau. Dưới đây là 6 thể thức phổ biến được áp dụng trong các giải đấu giúp golfer hiểu rõ hơn về cách thức tính điểm:
Stroke Play (đấu gậy)
Stroke Play hay gọi là đấu gậy, là thể thức thi đấu đơn giản và phổ biến nhất. Trong Stroke Play, mỗi golfer (hoặc đội chơi) sẽ thi đấu tất cả là 18 hố và đếm tổng số gậy. Điểm số được tính thành tổng điểm mà mỗi golfer chơi được ở mỗi hố tại một vòng hoặc cả giải. Golfer nào có tổng điểm đạt được thấp nhất thì sẽ chiến thắng.
Tại các giải chuyên nghiệp, nếu tỉ số hòa ở vị trí dẫn đầu sau tất cả các hố chơi thì các tay golf bằng điểm sẽ thi đấu một trận playoff để tìm người chiến thắng.
Đây là hình thức thi đấu được áp dụng trong phần lớn các giải đấu cả chuyên nghiệp và nghiệp dư.
Match Play (đấu đối kháng)
Trong thể thức thi đấu Match Play – đấu đối kháng, mỗi hố golf là một trận đấu trực tiếp. Ở thể thức này giữa hai golfer, hoặc hai đội chơi bên nào có điểm số thấp hơn sẽ giành chiến thắng.
Nếu điểm của hai golfer hoặc hai đội chơi bằng nhau thì hố đó được tính là hòa. Kết quả chiến thắng cuối cùng sẽ là tổng số hố golf chiến thắng của bên nào nhiều hơn.
Đây cũng là một hình thức thi đấu phổ biến mà hầu hết các giải golf trong nước và quốc tế đang áp dụng như Ryder Cup, Presidents Cup, Solheim Cup. Tại Việt Nam, các giải đấu đang chơi theo thể thức này có thể kể đến như: VGA Union Cup, Vô địch Đối kháng Quốc gia, Vô địch các CLB golf Toàn quốc, Vô địch các CLB golf Hà Nội, Vô địch các CLB golf TP Hồ Chí Minh, Vô địch Hội golf miền Trung, Giải 12 con Giáp...
Foursomes
Foursomes là một thể thức thi đấu mà mỗi đội có hai người chơi, hai người chơi cùng đội sẽ luân phiên đánh bóng. Một golfer sẽ phát bóng ở hố số lẻ và người còn lại phát bóng ở hố số chẵn, không cần biết người trước đó đã đánh bóng vào hố là ai.
Các cú đánh luân phiên thực hiện cho tới khi bóng vào lỗ hoặc được đối thủ chấp nhận cho nhấc bóng. Các cú đánh phạt không làm ảnh hưởng tới thứ tự đánh. Foursomes cũng có thể được chơi theo thể thức đấu gậy hoặc đấu đối kháng.
Một ví dụ cụ thể: Đội 1 với golfer A và B, tại hố số 1 golfer A phát bóng, golfer B đánh cú thứ 2 và sau đó A đánh cú thứ 3, B thực hiện cú putt để đưa bóng vào lỗ. Tiếp đó, golfer B phát bóng tại hố 2, A đánh cú thứ 2,… và cứ luân phiên như vậy cho tới khi bóng golf vào lỗ.
Các biến thể khác của Foursomes là Greensome, Foursomes hỗn hợp, Canadian Foursomes và theo đó hai đội chia theo đội nam và nữ thay phiên đánh bóng. Trong Canadian Foursomes (hay còn gọi là Scramble), mỗi golfer đánh bóng của riêng mình từ vị trí tee phát bóng, sau đó cùng quyết định chọn bóng nào có vị trí tốt nhất để tiếp tục, những quả còn lại bỏ đi.
Fourball
Cũng tương tự Foursomes nhưng trong Fourball mỗi golfer sẽ đánh bóng của riêng mình. Đây là hình thức thi đấu đồng đội và kết quả sẽ được lấy từ golfer có kết quả thi đấu tốt nhất trong đội. Có thể chơi Fourball theo thể thức đấu gậy hoặc đấu đối kháng.
Đối với hình thức đấu đối kháng, khi kết thúc một lỗ golf, golfer có điểm số thấp nhất đội sẽ chiến thắng tại hố đó và ghi cho đội mình một điểm. Sau khi hoàn thành một vòng đấu, đội nào có điểm số cao nhất sẽ là đội chiến thắng.
Đối với thể thức đấu gậy, điểm số của đội ở mỗi hố là điểm số thấp nhất của golfer trong đội. Khi kết thúc một vòng đấu, đội nào có điểm số thấp nhất là đội chiến thắng chung cuộc.
Ví dụ cụ thể đặt ra như sau: Sau khi kết thúc ở hố golf đầu tiên par 4, đội số 1 golfer A đạt 3 gậy và golfer B là 6 gậy. Đội số 2 golfer C có 4 gậy và golfer D có 5 gậy. Vậy, golfer A là người giành chiến thắng tại hố golf này và ghi 1 điểm cho đội 1.
Best Ball
Thể thức thi đấu Best ball bao gồm các đội có 2, 3 thậm chí là 4 golfer, có thể chơi theo đấu gậy hoặc đấu đối kháng. Cũng tương tự như Fourball, mỗi thành viên trong đội sẽ chơi bóng của mình trong suốt trận đấu. Sau khi kết thúc một hố, golfer có điểm thấp nhất trong đội chính là điểm của đội đó.
Ví dụ cụ thể: Trên một Par-4, đội 1 golfer A đạt 6 gậy trong khi golfer B có 4 gậy. Đội 2 golfer C có 5 gậy và golfer D là 6 gậy. Đội 1 sẽ sử dụng điểm số của golfer B là điểm của đội và đội 2 sẽ sử dụng điểm số của golfer C. Sau khi kết thúc 18 lỗ golf, đội nào có điểm số tổng thấp nhất sẽ là đội chiến thắng.
Stableford
Stableford là thể thức chơi theo cá nhân hoặc theo nhóm. Luật đánh team trong golf hoặc cá nhân của Stableford cũng tương tự chơi như Stroke Play. Có hệ thống tính điểm riêng mà mục tiêu giành chiến thắng là đạt điểm cao nhất.
Điểm thi đấu của mỗi đội hoặc cá nhân sẽ được tính theo từng hố golf với cách tính điểm như sau:
- Double Bogey hoặc hơn: 0 điểm.
- Bogey: 1 điểm.
- Par: 2 điểm.
- Birdie: 3 điểm.
- Eagle: 4 điểm.
- Double Eagle: 5 điểm.
Sau 18 hố golf đội chơi hoặc cá nhân nào có điểm cao nhất sẽ giành chiến thắng cuối cùng.